Sıfatlar...

Sıfatlar ikiye ayrılır
A. NİTELEME SIFATLARI: Varlıkların renklerini* biçimlerini* durumlarını bildirirler. Varlığa nasıl sorusunu sorduğumuzda karşılık olarak bulduğumuz kelimelerin hepsi NİTELEME SIFATIdır.
B. BELİRTME SIFATLARI: Varlıkları; işaret* sayı* belirsizlik veya soru yönelterek belirten sıfatlara BELİRTME SIFATLARI denir. Belirtme sıfatları dörde ayrılır.

1. İşaret Sıfatları: Varlıkları işaret yoluyla belirtirler (Bu çocuk çok yaramaz* Şu defter senin mi?...)
2. Sayı Sıfatları: Varlıkların sayılarını belirten sıfatlardır. Dörde ayrılır:

a) Asıl Sayı Sıfatları: Asal sayılarla ifade edilirler (üç kalem* Adamın onüç biberonu var...)
b) Sıra Sayı Sıfatları: Varlıkların sırasını belirten sıfatlardır (birinci ıraya geç* üçüncü çocuk...)
c) Üleştirme Sayı Sıfatları: Varlıkları bölüştürürlen kullanılan sıfatlardır. (İkişer ikişer pay edelim. beşer kilo...)
d) Kesir Sayı Sıfatları: Bütünün bölünen parçalarını ifade eden sıfatlardır.(yarım düzine* çeyrek ekmek* dörtte üç peynir...)
3. Belgisiz Sıfatlar: Varlıkları belli belirsiz belirten sıfatlardır. (bazız günler* birkaç adam* hiçbir gün...)
4. Soru Sıfatları: Varlıkarı soru yoluyla belirten sıfatlardır. (Hangi çocuk* kaç kitap* nasıl elma...)

SIFAT TAMLAMASI:
İsimlerin sıfatlarla oluşturdukları tamlamalara SIFAT TAMLAMASI denir.
Bir sıfat tamlamasında tamlayan sıfat* tamlanan isimdir. Buna göre bir kelimenin sıfat olup olmadığını anlamak için* cümle içinde oluşturduğu tamlamaya bakılmalıdır. Bir kelime sıfat ise* mutlaka ondan sonra gelen bir isim bulunmaktadır.
Yaşlı adam güçlükle yürüyordu.
Birkaç çocuk ormana doğru koşuyordu.
Okuldan eve on beş dakikada varmış...

SIFATLARDA PEKİŞTİRME:
Yamyassı bir burun... Koskocaman bir kulak... Kapkara bir ten... Yemyeşil iki göz...
Yapılan işlem sıfatları pekiştirmektir.

Sıfatlar başka şekillerde de pekiştirilirler Bunlar sırasıyla:

a) İkilem dedğimiz aynı sıfatın tekrar edilmesi yoluyla:
uzun uzun kavaklar* tatlı tatlı bakışlar* iri iri taşlar* kara kara gözler* büyük büyük binalar* geniş geniş yollar...

b) Tekrar edilen sıfatların arasına "mı" getirilerilerek yapılarn pekiştirme;
tatlı mı tatlı nar* güzel mi güzel çiçekler* kara mı kara gözler* beyaz mı beyaz gömlekler* uzun mu uzun kollar...

c) Bazı isimler tekrar edilerek sıfat olarak pekiştirilmiş biçimde kullanılırlar:
dilim dilim karpuz* sıra sıra kamyonlar* avuç avuç para* sepet sepet üzüm* sürü sürü koyunlar...

d) Birbirine anlam bakımından yakın olan ve uygun getirilen kelimelerle yapılan pekiştirme:
açık saçık söz* kırık dökük eşya* anlı şanlı paşa* eğri büğrü yazı

NOT: Sıfatlar cümlede yüklemin anlamını tamamladıkları zaman ZARF TÜMLECİ olurlar. Böylece bu sıfatlar* zarf tümleci olarak isimlendirilirler.

Adam* kıpkırmızı oldu. Rüzgar tatlı tatlı esiyordu* Bazıları abuk sabuk konuşuyor

Cümlelerde koyu yazılmış kelimeler* pekiştirme sıfatları gibi gözükmelerine rağmen cümlede zarf görevini üstlenmişlerdir